निकास (हाइड्रोलॉजी)

भारतपीडिया से
Jump to navigation Jump to search

बहाव मात्रा या निकास बहाव (टेम्पलेट:Lang-en, डिस्चार्ज) या कबो कबो ख़ाली बहाव कहि दिहल जाला, जल बिज्ञान में पानी के बहाव के आयतन के दर के कहल जाला। आसान भासा में कहल जाय त प्रति एकाई समय में केतना मात्रा पानी के बह गइल ओके "बहाव मात्रा" कहल जाला।

गणना

इकाई, जिनहन के इस्तेमाल बहाव मात्रा के बतावे खातिर होखे ला ऊ कई ठो बाड़ी, जइसे की घन मी./से. (m³/s) (cubic meters per second), घन फीट/से. (ft³/s) (cubic feet per second or cfs) आ एकड़-फीट प्रति दिन (acre-feet per day)।[१] उदाहरण खातिर गंगा डेल्टा में गंगा के मुख्य धारा जेवना में ब्रह्मपुत्र आ मेघना भी मिल जालिन, के कुल बहाव मात्रा टेम्पलेट:Convert बतावल जाले।

आम तौर पर एके नापे के तरीका बहुत आसान होला, जेह में बहाव के मात्रा (Q) धारा के क्रास-सेक्शन के क्षेत्रफल (A) आ औसत बहाव वेग के गुणनफल के बराबर होला (<math>\bar{u}</math>), आ एकरा के लिखे के तरीका होला:

<math>Q=A\,\bar{u}</math>

जहाँ

  • <math>Q</math> बहाव मात्रा ([L3T−1]; m3/s or ft3/s)
  • <math>A</math> क्रास-सेक्शन के एरिया ([L2]; m2 or ft2)
  • <math>\bar{u}</math> बहाव के औसत वेग बहाव वेग ([LT−1]; m/s or ft/s)


संदर्भ

टेम्पलेट:Reflist

टेम्पलेट:पर्या-आधार

  1. Dunne, T., and Leopold, L.B., 1978, Water in Environmental Planning: San Francisco, Calif., W.H. Freeman, pp. 257–258.