नेपाल के नगरपालिका सभ के लिस्ट
टेम्पलेट:नेपाल के प्रशासनिक विभाग सभ टेम्पलेट:Infobox subdivision type टेम्पलेट:Sidebar नेपाल में कुल मिला के वर्तमान में 753 स्थानीय निकाय बाड़ी सभ जे में से 6 गो निकाय के महानगरपालिका, 11 गो के उपमहानगरपालिका आ 276 गो के नगरपालिका के सूची में सूचीकृत करल गइल बाटे। ई तरीका से कुल मिला के नेपाल में 293 गो नगर-निकाय बाड़ी सभ।[१] दूसर 460 गो अन्य स्थानीय ग्रामीण-निकाय बाड़ी सभ जे के गाउँपालिका (गाँवपालिका) कहल जाले।
अगस्त 2017 से पहिले नेपाल में कुल 744 स्थानीय निकाय रहली सभ, जे में बढ़ोतरी करल गइल, 9 गो स्थानीय निकाय प्रदेश संख्या 2 में जोड़ल गइल। ई तरीका से अब नेपाल में 753 स्थानीय निकाय हो गइल बा। [२]
2014 से पहिले तक नेपाल में कुल 58 गो नगर-निकाय रहली सभ। 72 गो नगर-निकाय के स्थापना मई 2014 में आ 61 गो नगर निकाय के स्थापना ओहि साल दिसम्बर में भइल। 26 गो नगर-निकाय सितम्बर 2015 में आ अन्य दूसर 46 गो नगर निकाय मार्च 2017 में घोषित करल गइल।[३][४]
श्रेणीकरण
कउनो भी स्थानीय ग्रामीण निकाय के नगर निकाय के दर्जा पावे खातिर सरकार द्वारा पेश कइल गइल मानदंड के पूरा करे के होऽला। मानदंड में एगो उचित जनसंख्या, आधारिक संरचना आ राजस्व उल्लेख रहेला।
जनसंख्या, श्रोत, आ अन्य शहरी सुख सुविधा कुल के धियान में रखते हुए नेपाल सरकार नगर निकाय कुल के तीन श्रेणी में श्रेणीकरण कइले बा।
भौगोलिक क्षेत्र | नगरपालिका | उप-महानगरपालिका | महानगरपालिका |
---|---|---|---|
पर्वतीय | 17,000 | 150,000 | 300,000 |
पहाड़ी | 31,000 | 150,000 | 300,000 |
भीतरी तराई (तलहटी) | 31,000 | 150,000 | 300,000 |
भीतरी तराई (समतल) | 60,000 | 150,000 | 300,000 |
तराई | 60,000 | 150,000 | 300,000 |
काठमांडू घाटी | 60,000 | 150,000 | 300,000 |
भौगोलिक क्षेत्र | नगरपालिका | उप-महानगरपालिका | महानगरपालिका |
---|---|---|---|
पर्वतीय | 20 लाख | 10 करोड़ | 40 करोड़ |
पहाड़ी | 35 लाख | 10 करोड़ | 40 करोड़ |
तराई/भीतरी तराई/काठमांडू घाटी | 75 लाख | 10 करोड़ | 40 करोड़ |
महानगरपालिका
एगो महानगरपालिका में निम्नलिखित मानदंड आ सुख-सुविधा उपलब्ध होखे के चाहीं:[५]
- शहर के जनसंख्या कम से कम 3,00,000 होखे के चाहीं।
- शहर के सालाना आय कम से कम नेरु 40 करोड़ होखे के चाहीं।
- बिजली, पानी, संचार आदि जइसन सुविधा उपलब्ध होखे के चाहीं।
- मुख्य सड़क आ अन्य सड़क कुल पक्का होखे के चाहीं।
- विशेष स्वास्थ्य सेवा जइसे की हस्पताल, मेडिकल कॉलेज आदि के सुविधा होखे के चाहीं।
- अंतराष्ट्रीय खेल/मंच के आयोजन करे खातिर भौतिक सुविधा कुल होखे के चाहीं।
- उच्च शिक्षा हासिल करे खातिर पूर्ण मात्रा में शैक्षिक संस्थान आ अवसर उपलब्ध होखे के चाहीं आ कम से कम एगो विश्वविद्यालय होखे के चाहीं।
उपमहानगरपालिका
एगो उपमहानगरपालिका में निम्नलिखित मानदंड आ सुख-सुविधा उपलब्ध होखे के चाहीं:[५]
- शहर के जनसंख्या कम से कम 1,50,000 होखे के चाहीं।
- शहर के सालाना आय कम से कम नेरु 10 करोड़ होखे के चाहीं।
- बिजली, पानी, संचार आदि जइसन सुविधा उपलब्ध होखे के चाहीं।
- मुख्य सड़क कुल पक्का होखे के चाहीं।
- उच्च शिक्षा आ स्वास्थ्य सेवा जइसे की हस्पताल, मेडिकल कॉलेज आदि के सुविधा होखे के चाहीं।
- राष्ट्रीय/अंतराष्ट्रीय खेल (मंच) के आयोजन करे खातिर भौतिक सुविधा कुल होखे के चाहीं।
- बगैचा, पार्क, सिटी हॉल कुल होखे के चाहीं।
नगरपालिका
एगो नगरपालिका में निम्नलिखित मानदंड आ सुख-सुविधा उपलब्ध होखे के चाहीं: [५]
- शहर के जनसंख्या कम से कम 60,000 (तराई में), 31,000 (पहाड़ी क्षेत्र में), 17,000 (पर्वतीय क्षेत्र में) होखे के चाहीं
- शहर के सालाना आय कम से कम नेरु 20 लाख (पर्वतीय क्षेत्र में), नेरु 35 लाख (पहाड़ी क्षेत्र में), नेरु 75 लाख (तराई, काठमांडू घाटी) में होखे के चाहीं।
- एगो अर्ध-शहरीय क्षेत्र जहां बिजली-पानी, सड़क-संवाद आदि जइसन सुख सुबिधा उपलब्ध होखे के चाहीं।
अवलोकन
प्रदेश | कुल स्थानीय निकाय | नगर-निकाय | ग्रामीण-निकाय | नोट |
---|---|---|---|---|
प्रदेश संख्या 1 | 137 | 49 | 88 | 46 नगरपालिका + 2 उपमहानगरपालिका + 1 महानगरपालिका |
प्रदेश संख्या 2 | 136 | 77 | 59 | 73 नगरपालिका + 3 उपमहानगरपालिका + 1 महानगरपालिका |
बाग्मती प्रदेश | 119 | 45 | 74 | 41 नगरपालिका + 1 उपमहानगरपालिका + 3 महानगरपालिका |
गंडकी प्रदेश | 85 | 27 | 58 | 26 नगरपालिका + 1 महानगरपालिका |
प्रदेश संख्या 5 | 109 | 36 | 73 | 32 नगरपालिका + 4 उपमहानगरपालिका |
कर्णाली प्रदेश | 79 | 25 | 54 | |
प्रदेश संख्या 7 | 88 | 34 | 54 | 1 उपमहानगरपालिका |
नेपाल | 753 | 293 | 460 | 276 नगरपालिका + 11 उपमहानगरपालिका + 6 महानगरपालिका |
महानगरपालिका सभ
रैंक | नाँव | जिला | प्रदेश | जनसंख्या (2011) | रकबा | वेबसाइट |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | काठमांडो | काठमांडो | बाग्मती प्रदेश | 975,453 | 49.45 | [१] |
2 | पोखरा | कास्की | प्रदेश संख्या 4 | 414,141 | 464.28 | [२] |
3 | ललितपुर | ललितपुर | बाग्मती प्रदेश | 284,922 | 36.12 | [३] |
4 | भरतपुर | चितवन | बाग्मती प्रदेश | 280,502 | 432.95 | [४] |
5 | बिरगंज | पर्सा | प्रदेश संख्या 2 | 240,922[६][७][८] | 132.07[६] | [५] |
6 | विराटनगर | मोरंग | प्रदेश संख्या 1 | 214,663[६][९][८] | 77.00[६] | [६] |
उप-महानगरपालिका सभ
# | नाम | जिला | प्रदेश | जनसंख्या (2011) | क्षेत्रफल | वेबपन्ना |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | जनकपुर | धनुषा | प्रदेश संख्या 2 | 159,468 | 91.97 | [७] |
2 | घोराही | दांग | प्रदेश संख्या 5 | 156,164 | 522.21 | [८] |
3 | हेटौडा | मकवानपुर | बाग्मती प्रदेश | 152,875 | 261.59 | [९] |
4 | धनगढी | कैलाली | प्रदेश संख्या 7 | 147,741 | 261.75 | [१०] |
5 | तुलसीपुर | दांग | प्रदेश संख्या 5 | 141,528 | 384.63 | [११] |
6 | इटहरी | सुनसरी | प्रदेश संख्या 1 | 140,517 | 93.78 | [१२] |
7 | नेपालगंज | बांके | प्रदेश संख्या 5 | 138,951 | 85.94 | [१३] |
8 | बुटवल | रूपनदेही | प्रदेश संख्या 5 | 138,741 | 101.61 | [१४] |
9 | धरान | सुनसरी | प्रदेश संख्या 1 | 137,705 | 192.32 | [१५] |
10 | कलैया | बारा | प्रदेश संख्या 2 | 123,659 | 108.94 | [१६] |
11 | जीतपुर सिमरा | बारा | प्रदेश संख्या 2 | 117,496 | 312.18 | [१७] |