मकर संक्रांति

भारतपीडिया से
Jump to navigation Jump to search

टेम्पलेट:For2टेम्पलेट:Infobox holiday खिचड़ी या मकर संक्रांति हिंदू लोगन क प्रमुख पर्व ह। मकर संक्रान्ति पूरा भारत आ नेपाल में कौनों न कौनों रूप में मनावल जाला। माघ मास में जब सूरज मकर राशि में आवेला तबे इ  पर्व  मनावल जाला। इ त्योहार जनवरी महिना की चौदहवां या पन्द्रहवां दिनें पड़ेला काहें कि एही दिन के सूर्य धनु राशि के छोड़के मकर राशि में प्रवेश करे ला।[१][२] मकर संक्रान्ति की दिन से ही सूर्य क उत्तरायण गति भी शुरू हो जाला। एहीसे ए पर्व के कहीं-कहीं उत्तरायणी भी कहल जाला। तमिलनाडु में एके पोंगल नामक उत्सव की रूप में मनावल जाला जबकि कर्नाटक, केरल तथा आंध्र प्रदेश में एके खाली संक्रांति कहल जाला।

नाँव

  • मकर संक्रान्ति : छत्तीसगढ़, गोआ, ओड़ीसा, हरियाणा, बिहार, झारखण्ड, आंध्रप्रदेश, तेलंगाना, कर्नाटक, केरल, मध्यप्रदेश, महाराष्ट्र, मणिपुर, राजस्थान, सिक्किम, उत्तर प्रदेश, उत्तराखण्ड, बिहार, पश्चिम बंगाल, और जम्मू
  • ताइ पोंगल, उझवर तिरुनल : तमिलनाडु
  • उत्तरायण : गुजरात, उत्तराखण्ड
  • माघी : हरियाणा, हिमाचल प्रदेश, पंजाब
  • भोगाली बिहु : असम
  • शिशुर सेंक्रात : कश्मीर घाटी
  • खिचड़ी : उत्तर प्रदेश, बिहार[३][४]
  • पौष संक्रान्ति : पश्चिम बंगाल
  • मकर संक्रमण : कर्नाटक

अलग-अलग रूप

इ भारतवर्ष तथा नेपाल की सब प्रान्तन में अलग-अलग नांव व भाँति-भाँति की रीति-रिवाज द्वारा भक्ति एवं उत्साह की साथ धूमधाम से मनावल जाला।

नाथ पंथ में खिचड़ी के महत्व हवे।[५] एह दिन उत्तर प्रदेश के गोरखपुर में गोरखनाथ मठ में बाबा गोरखनाथ के खिचड़ी चढ़ावल जाला आ परसाद में खिचड़ी बाँटल जाला।

इहो देखल जाय

संदर्भ

टेम्पलेट:Reflist

टेम्पलेट:हिंदू तिहुआर

  1. टेम्पलेट:Cite book
  2. टेम्पलेट:Cite book, Quote: "Makar Sankranti is a festival held across India, under a variety of names, to honor the god of the sun, Surya."
  3. टेम्पलेट:Cite book
  4. टेम्पलेट:Cite book
  5. टेम्पलेट:Cite book